BỆNH HẬU COVID-19: LÀM SAO ĐỂ CẢI THIỆN & PHÒNG NGỪA?

Dịch tễ hậu COVID-19

Mặc dù đa số người bệnh hồi phục hoàn toàn, nhưng:

- 10-35% bệnh nhân COVID-19 điều trị ngoại trú (bệnh nhẹ) bị hậu COVID bất kể tình trạng bệnh nền.

- Đối với bệnh nhân COVID-19 phải điều trị nội trú thì tỷ lệ này lên đến 85% bị hậu COVID.

- Tỷ lệ này tăng lên theo độ tuổi, nữ giới, theo tình trạng bệnh nền (hô hấp mãn tính, béo phì, ĐTĐ, tim mạch mạn tính, ghép tạng, bệnh thận mạn, ung thư..), theo mức độ nghiêm trọng ban đầu của COVID-19 (nhất là các bệnh COVID-19 mức độ nặng, phải thở máy).

- Và các nghiên cứu chỉ ra rằng, nếu tiêm đủ số mũi vaccin cơ bản (từ 2 mũi trở lên) thì tỷ lệ bị hậu COVID-19 giảm đi một nữa. Các biểu hiện hậu COVID-19 Bệnh nhân bị hậu COVID có thể biểu hiện triệu chứng ở nhiều cơ quan, hệ thống trong cơ thể như hô hấp, tim mạch, thần kinh- tâm thần, ngoài da và toàn thân… ở người lớn và cả trẻ em.

- Các biểu hiện thường gặp giai đoạn sớm sau COVID-19: mệt mỏi, khó thở, đau khớp, tức ngực, ho, thay đổi khứu giác hoặc vị giác, rối loạn nhận thức, khàn giọng

- Các biểu hiện ít gặp hơn: mất ngủ, sốt nhẹ, đau đầu, đau cơ, suy nhược, triệu chứng tiêu hóa, phát ban, trầm cảm…

- Đối với trẻ em, có một tỷ lệ nhỏ gây ra hội chứng viêm đa hệ thống trong hoặc ngay sau khi nhiễm COVID-19 (tức là nhiều bộ phận trong cơ thể đều bị viêm: viêm tim, viêm phổi, viêm thận, viêm não, viêm mắt, viêm đường ruột…)

- Di chứng ở cơ quan hô hấp là phổ biến hơn cả (chiếm khoảng 50% tổng số biểu hiện hậu COVID-19), bao gồm:

+ Hội chứng tăng phản ứng đường thở sau viêm: với các biểu hiện khó thở nhẹ, ho khan kéo dài, tức ngực, cảm giác hụt hơi. Nếu được chẩn đoán đúng, việc điều trị khá đơn giản bằng corticoid uống hoặc khí dung và có thể chấm dứt sau khoảng 4 tuần điều trị.

+ Rối loạn đông máu: tăng đông máu dẫn đến thuyên tắc động mạch phổi. Hiện tượng này xảy ra ở COVID-19 là đáng kể hơn hơn các bệnh do virus khác. Các biểu hiện thuyên tắc động mạch phổi như sau: khó thở, đau tức ngực, ho và có thể ho ra máu, tăng nhịp tim-nhịp thở, có thể ngất. Đối với các trường hợp này, cần xét nghiệm kiểm tra chức năng đông máu của cơ thể, điện tim, siêu âm tim, chụp CT-Scan ngực có thuốc cản quang để chẩn đoán xác định huyết khối động mạch phổi. Để phòng ngừa biến chứng này, cần dùng thuốc chống đông sớm và kéo dài theo hướng dẫn.

- Xơ phổi mô kẽ hậu COVID-19: đây được xem là biến chứng nghiêm trọng nhất của hậu COVID-19, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và tuổi thọ của bệnh nhân. Cơ chế được giải thích là quá trình viêm giải phóng các chất viêm như CRP, LDH, IL6, đặc biệt là cytokine (cơn bão cytokine)…là các tác nhân gây xơ phổi.

Xơ phổi mô kẽ thường xảy ra nhiều ở những bệnh nhân thở máy, viêm phổi nặng, hút thuốc lá, nghiện rượu và khi thở oxy áp lực cao. Tuy nhiên, xơ phổi vẫn có thể xảy ra ở những bệnh nhân COVID nhẹ, điều trị ngoại trú, trẻ tuổi.

Biểu hiện lâm sàng là những bệnh nhân này mệt mỏi, khó thở thường xuyên, tăng khi gắng sức, trên phim CT Scan ngực tổn thương xơ tiến triển ở mô kẽ kết hợp tổn thương đông đặc không hoàn toàn 2 phổi (dạng kính mờ), đo chức năng hô hấp bệnh nhân có rối loạn thông khí hạn chế, đo khí máu động mạch có giảm oxy rõ, có biểu hiện suy hô hấp.

Việc phòng ngừa và điều trị biến chứng này cần có kinh nghiệm của bác sĩ điều trị như cố gắng hạn chế thở máy, cố gắng thở áp lực thấp có thể, điều trị kháng viêm sớm, điều trị thuốc kháng virus sớm và cần theo dõi cho đến 3 tháng sau COVID-19 để sử dụng thuốc chống xơ nếu quá trình xơ không cải thiện.

Vật lý trị liệu- Phục hồi chức năng hô hấp là phương pháp quan trọng nhất để điều trị di chứng này.

Bạn nên làm gì khi có biểu hiện hậu COVID-19

Đa phần các biểu hiện hậu COVID là nhẹ và nhanh chóng chấm dứt sau 1 đến 2 tuần, vì vậy bạn không cần quá lo lắng. Khi bạn thấy có những biểu hiện hậu COVID-19 kéo dài hoặc gây ra các trạng thái sức khỏe ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hoặc bệnh nhân lớn tuổi, thuộc nhóm có nguy cơ hậu COVID hoặc mắc COVID-19 từ mức độ trung bình trở lên thì nên đến cơ sở y tế để xác định tình trạng bệnh và được hướng dẫn điều trị.

Việc điều trị tình trạng hậu COVID-19 là điều trị không đặc hiệu, có nghĩa là phát hiện sớm di chứng, điều trị triệu chứng, phục hồi chức năng. Cách tốt nhất để ngăn ngừa các di chứng COVID là phòng ngừa tránh mắc bệnh COVID-19 bằng cách tiêm phòng vaccin.

Cần tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ trong và sau khi bị COVID-19

Để biết thêm thông tin chi tiết hoặc có thắc mắc cần giải đáp, bạn vui lòng liên hệ với chúng tôi theo địa chỉ: CÔNG TY CP. BỆNH VIỆN QUỐC TẾ NHÂN ĐỨC

Địa chỉ: Khu Lãm Làng, P. Vân Dương, TP. Bắc Ninh

Tel: 1900636255, Hotline: 0888456115

Email: clinic.nhanduc@gmail.com

Wedsite: http://benhvienquoctenhanduc.com

http://benhvienquoctenhanduc.com/benh-dau-mat-do-o-tre-em-cha-me-can-luu-y

http://benhvienquoctenhanduc.com/benh-soi-o-tre-em

http://benhvienquoctenhanduc.com/tam-soat-dieu-tri-som-cac-di-chung-hau-covid

Thẻ bài viết:

• 10 mốc khám và siêu âm thai sản phụ cần lưu ý

• Những điều cần biết khi mang thai để tốt cho con khỏe cho mẹ

• BỆNH PHỤ KHOA LÀ GÌ? NGUYÊN NHÂN

• DẤU HIỆU VÀ CÁCH CHỮA TRỊ.